Kostas Montis – Gesloten deuren. Een antwoord op Bitter lemons van Lawrence Durrell
Een literaire casestudy-van-binnenuit van een nationale vrijheidsstrijd: hoe gaat zo’n strijd er aan toe op persoonlijk en gevoelsmatig niveau? Hoe beleeft de bevolking zo’n strijd als zij eraan deelneemt of die steunt? Wat speelt zich af in een huisgezin en in het dagelijks leven?
Deze novelle uit 1964 gaat over de Cypriotische strijd tegen de Engelsen, van 1955 tot 1959. Doel was aansluiting van het eiland bij Griekenland (énosis), maar het liep uit op een onafhankelijke republiek Cyprus, onder aartsbisschop Makarios. Met nieuwe problemen ingebakken voor de toekomst, maar dat is allemaal van ná deze novelle.
Buiten de Griekse wereld kent men de strijd van Cyprus vooral uit het ‘eilandboek’ Bitter Lemons, van de bekende romanschrijver Lawrence Durrell: een genoegen om te lezen, maar wel heel Brits en kolonialistisch – Durrell was niet voor niets hoofd van de Britse propagandadienst op Cyprus tijdens de Strijd. In Griekse en Cypriotische hoek is Durrells boek dan ook niet met gejuich ontvangen; zo was het voor de dichter en diplomaat Seferis afgelopen met zijn oude vriendschap met Durrell.
Eén zo’n reactie is ook de novelle Gesloten deuren van Kostas Montis, met niet voor niets als ondertitel: Een antwoord op Bitter Lemons van Lawrence Durrell. De eenzijdigheid daarvan wordt door Montis beantwoord met een felle, minstens zo eenzijdige ’tegen-monoloog’, waarin de eigen goede zaak voorop staat.
Voor meer over Durrell-en-Cyprus en de literaire reacties daarop, zie het uitvoerige nawoord bij deze vertaling.
Ander werk van Montis bij Ta Grammata: Heer Batistas en de andere dingen (roman, Grieks Proza nr. 21), Brieven aan Moeder (poëzie, Obolos nr. 4) en Momenten (poëzie, in 2011 in een herziene en vermeerderde uitgave opnieuw verschenen als Obolos 16).
Kostas Montis, Gesloten deuren. Een antwoord op Bitter Lemons van Lawrence Durrell (vertaling en nawoord Hero Hokwerda, 2010, ISBN 978-90-808942-7-3, 171 p., prijs) [€ 19,50] bit.ly/gproza23
| Auteursrecht 